PROCEDURY: AGRESYWNE ZACHOWANIE UCZNIA
Procedura postępowania nauczycieli w przypadku agresywnego zachowania ucznia
1. Nauczyciel obserwujący takie zachowanie ma obowiązek przerwania go, używając perswazji słownej, lub fizycznego unieruchomienia w przypadku zachowania będącego zagrożeniem dla zdrowia /życia ucznia, lub osób w jego otoczeniu.
2. Wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniem w obecności nauczyciela – świadka zdarzenia (zidentyfikowanie ofiary, agresora, świadka, ocena zdarzenia, wyciągnięcie wniosków). Jeżeli jest to konieczne w wyjaśnianiu sytuacji uczestniczy pedagog szkolny.
3. Nauczyciel dokumentuje zdarzenie w wybranej przez siebie formie (opis zdarzenia, osoby uczestniczące, sprawca, poszkodowany).
4. Wychowawca klasy informuje o zaistniałej sytuacji rodziców uczniów.
5. Jeżeli istnieje taka konieczność, agresywny uczeń powinien być objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną i może zostać skierowany za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych na konsultacje psychologiczne (trening zastępowania agresji).
6. W zależności od rodzaju zdarzenia oraz jego konsekwencji o fakcie jego zaistnienia może zostać poinformowana policja.
7. Obligatoryjnie powiadamia się policję, jeżeli agresja ma rażące przejawy.
8. Jeżeli skutkiem zachowania agresywnego było uszkodzenie mienia, dyrektor szkoły wyciąga konsekwencje materialne od rodziców sprawców.
9. Jeżeli agresywne zachowania ucznia/uczniów mają charakter ciągły, dyrektor szkoły może wystąpić do Dolnośląskiego Kuratora Oświaty o przeniesienie ucznia do innej szkoły.
PRCEDURY: PRÓBA SAMOBÓJCZA UCZNIA
1. Działania uprzedzające, zapobiegawcze:
a) omówienie problematyki na forum Rady Pedagogicznej,
b) monitorowanie stanu psychicznego uczniów, reagowanie na symptomy ostrego,
chronicznego stresu, objawy depresji.
2. Działania interwencyjne:
a) dokonanie szybkiej oceny zagrożeń, np. wg klucza:
RYZYKO UMIARKOWANE - UCZEŃ MÓWI O SAMOBÓJSTWIE, ALE NIE MÓWI JAK TO ZROBI, NIE BYŁO WCZEŚNIEJSZYCH PRÓB SAMOBÓJCZYCH, DUŻE RYZYKO - UCZEŃ MÓWI JAK TO ZROBI, BYŁY WCZEŚNIEJSZE PRÓBY,
EKSTREMALNE RYZYKO - UCZEŃ PODJĄŁ PRÓBĘ NIEUDANEGO ZAMACHU SAMOBÓJCZEGO LUB INNE DZIAŁANIA ZAGRAŻAJĄCE WŁASNEMU ZDROWIU LUB ŻYCIU,
b) towarzyszenie uczniowi, nie pozostawianie go samego, przyprowadzenie ucznia w bezpieczne, ustronne miejsce,
c) zabezpieczenie przestrzeni, przez usunięcie wszystkiego, co może ułatwić realizację zamiaru,
d) zebranie wstępnych informacji o okolicznościach zdarzenia,
e) podjęcie działania w celu ratowania życia i zdrowia poszkodowanego, w szczególności wezwanie pogotowia ratunkowego - zadbanie o to, żeby interwencja służb przebiegała dyskretnie,
f) zawiadomienie wychowawcy, pedagoga szkolnego oraz Dyrekcji Szkoły, poinformowanie o wynikach swojej oceny sytuacji (ryzyka);
j) Powiadomienie rodziców/ opiekunów prawnych przez wychowawcę.
3. Działania naprawcze:
a) Zespół Wychowawczy i Profilaktyki opracowuje dalszą strategię udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej na terenie szkoły, konsultując się ze specjalistami z PPP lub placówki opieki zdrowotnej,
b) Zorganizowanie wsparcia dla rodziny, aby wzmocniła wzajemne więzi – rozmowy wspierające z pedagogiem szkolnym, skierowanie do instytucji wspierających rodzinę w wychowaniu i opiece.
PROCEDURY: ŚMIERĆ UCZNIA
Procedura postępowania nauczycieli w przypadku konieczności zawiadamiania o śmierci
ucznia:
1. Powiadamianie o śmierci zawsze powinno się odbywać w bezpośrednim kontakcie ipowinno dostarczać wyłącznie niezbędnych informacji.
2. Bardzo ważne jest udzielenie pierwszego wsparcia rodzinie.
3. Należy zwrócić szczególną uwagę na ochronę godności, okazanie szacunku wobec ofiary jak i powiadamianej rodziny.
4. Powiadomienie powinno odbyć się w czasie możliwie jak najkrótszym od ustalenia tożsamości ofiary i ustalenia tożsamości osób jej najbliższych,
5. Przed powiadomieniem należy zebrać informacje o relacjach ofiary z osobą powiadamianą, o stanie zdrowia osoby powiadamianej (zwłaszcza choroby serca, krążenia, cukrzyca itp.), które są istotne do przewidywania sposobu reakcji osoby powiadamianej. Osoby powiadamiane mogą reagować w sposób bardzo emocjonalny,
mogą potrzebować pierwszej pomocy. Warto przygotować sobie wsparcie pogotowia medycznego, żeby móc umożliwić w razie potrzeby natychmiastową interwencję lekarską,
6. Powiadomienie o śmierci powinno odbywać się, przez co najmniej dwie osoby: jedna udziela informacji, druga zaś obserwuje reakcję osoby powiadamianej.
7. Powiadomienie powinno odbyć się na terenie przyjaznym osobie powiadamianej.
8. Zawiadomienie powinno być możliwie jak najprostsze. Powinno się wyrazić współczucie, przykrość i zrozumienie. Trzeba być przygotowanym na udzielenie wszystkich informacji, jakich będzie wymagała osoba powiadamiana. Osoby te często czują potrzebę dowiedzenia się szczegółów dotyczących śmierci bliskiego, okoliczności itp. (jak, w jaki sposób, kiedy, gdzie). Udzielane informacje powinny być proste i zwięzłe. Należy unikać drastycznych szczegółów i informacji niepotrzebnych, odnoszących się do drugorzędnych elementów sprawy.
9. Po zawiadomieniu o śmierci nie należy zostawić rodziny i bliskich zmarłego samych, bez opieki. Pracownik szkoły powinien pozostać przy nich tak długo, aż minie pierwsza reakcja- szok lub pojawiają się osoby bliskie np. członkowie rodziny, znajomi, przyjaciele.
10. Należy podać swoje dane kontaktowe (telefon, ewentualnie adres), aby udzielić informacji lub/ i wsparcia, w razie potrzeby. Aby rodzina ofiary nie czuła się osamotniona, należy podać adresy instytucji udzielających wsparcia.
11. Jeżeli rodzina zmarłego nie znajduje się w miejscu zamieszkania, należy powiadomić sąsiadów o potrzebie kontaktu z rodziną (powodem jest wydarzenie nadzwyczajne, interwencja z udziałem lekarza itp.), natomiast nie należy udzielać szczegółowych informacji sąsiadom, nie należy wspominać o śmierci, aby to nie oni zawiadomili rodzinę zmarłego.
12. W realiach szkolnych rodzina nie powinna dowiadywać się o śmierci ucznia z mediów lub od osób trzecich. Obowiązek informowania leży po stronie personelu szkoły, dyrekcji.
13. Absolutnie unikać należy powierzania zadania informowania o śmierci dzieciom lub nastolatkom.
PROCEDURY: ŻAŁOBA PO ŚMIERCI UCZNIA
Procedura postępowania w przypadku żałoby po śmierci ucznia (za wyjątkiem śmierci samobójczej)
1. Działania uprzedzające: omówienie procedury postępowania na forum Rady Pedagogicznej, omówienie tematyki stresu, traumy, żałoby, reakcji typowych dla stresu pourazowego na forum Rady Pedagogicznej.
2. Działania interwencyjne:
- poinformowanie nauczycieli, wychowawców,
- przypomnienie zasad rozmowy z uczniami, uwzględniając elementy odreagowania np. na godzinach wychowawczych, innych lekcjach.
- poinformowanie o możliwości uczestniczenia w ceremoniach pogrzebowych.
3. Działania naprawcze:
- należy ocenić potrzeby uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem reakcji stresu pourazowego,
- współpraca z pedagogiem szkolnym lub specjalistą z PPP,
- ułatwienie kontaktu ze specjalistami z placówek wsparcia zewnętrznego,
przekazanie wykazu placówek wraz z numerami telefonów.
Procedura postępowania po zakończeniu trwania kryzysu
1. Nauczyciele i pracownicy placówki/szkoły po zakończeniu kryzysu zobowiązani są do zapewnienia wsparcia i zwiększenia poczucia bezpieczeństwa. Specyficzne dla interwencji kryzysowej jest to, że należy ją podjąć niezwłocznie po wydarzeniu, tak szybko, jak to tylko możliwe.
2. W sytuacji kryzysowej dyrektor/wicedyrektor zobowiązany jest zwrócić się o pomoc psychologiczną do Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej i PCPR.
3. Wychowawca jest osobą towarzyszącą psychologowi/psychologom w jego/ w ich oddziaływaniu terapeutycznym. Inni pracownicy powinni być świadomi wagi tego problemu.
4. O czym opiekunowie powinni wiedzieć?
- należy ucznia wysłuchać
- dać uczniowi emocjonalne wsparcie ułatwiające emocjonalne odreagowanie
- przeciwdziałać tendencjom do zaprzeczania
- dokonać oceny dotychczasowych sposobów radzenia sobie
- szukać sprawdzonych strategii działania
- stworzyć plan pomocy.
5. Czego opiekunowie powinni unikać:
- pocieszania
- dawania rad
- pouczania
- tłumienia reakcji emocjonalnych(np. zdania typu: ”będzie dobrze”, ”nie płacz już”, „uspokój się”)
- pospieszania w działaniu
- wymuszania szybkich decyzji
- zbyt szybkiego podawania leków uspokajających.
6. Normalna reakcja na sytuację kryzysową jest reakcją tzw. stresu traumatycznego – to zespół zachowań, reakcji emocjonalnych i myśli związanych z wydarzeniem traumatycznym. Za czas trwania tej reakcji jako normalnej, przyjmuje się okres uczestnictwa w zdarzeniu kryzysowym do około 6 miesięcy po nim.
7. Wtedy uczniowie mogą:
- unikać rozmów o zdarzeniu lub nadmiernie się na nim koncentrować
- mieć nawracające, natrętne wspomnienia, bawić się w sytuację traumatyczną
- miewać koszmary senne
- doświadczać negatywnych emocji w sytuacjach związanych ze wspomnieniem traumy
- „nic nie pamiętać” – psychologiczna amnezja
8. Ponadto można u nich zaobserwować spadek zainteresowań, regres w rozwoju, poczucie wyobcowania, strach przed planowaniem przyszłości, nadwrażliwość na bodźce, wspomnienia napadowe wywołane przez bodziec podobny, zaburzenia zachowania (agresja, picie alkoholu, palenie papierosów, obgryzanie paznokci itp.)
9. Aby normalna reakcja na kryzys nie przerodziła się w chroniczną - nauczyciele, wychowawcy powinni zadbać o pomoc psychologa, tworzyć klimat umożliwiający mówieniu o rzeczach trudnych, zapewnić dzieciom/młodzieży możliwość powrotu do normalnych zajęć i rytmu dnia, nie bagatelizować ich przeżyć, dawać jasne wytłumaczenia
sytuacji, być z dziećmi/młodzieżą.
Osoby i instytucje, do których można zgłosić się o wsparcie w sytuacjach wymagających pomocy psychologiczno-pedagogicznej i wychowawczej:
- Szkoła Podstawowa nr 1 w Gryfowie Śl.: wychowawcy, pedagog, dyrekcja
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gryfowie Śląskim,
- MGOPS w Gryfowie Śląskim,
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lwówku Śląskim,
- Straż Miejska w Gryfowie Śląskim,
- Komisariat Policji w Gryfowie Śląskim.
